(WEB200K.08)

GEWELDLOOS ONDANKS TERREUR (K.08)

Ze hielden vol en overwonnen......
Het eren van Martin Luther King (1929-1968), via een nationale feestdag in de Verenigde Staten op 20 januari, is niet zo maar een politiek neutraal voorstel geweest. Het is een erkenning van de heldenmoed van een man die waarden, doeleinden en methoden belichaamde die lijnrecht tegenover de campagne van de regering Bush staan om Irak aan te vallen en de bereidheid van veel Amerikanen om dat te laten gebeuren.
Onwankelbaar
Hoewel King het beste herinnerd kan worden als degene die het mede heeft mogelijk gemaakt een eind te maken aan de rassenscheiding, was hij onwankelbaar als het erom ging dat geweldloze methoden de enig aanvaardbare instrumenten waren om verandering te brengen. Hij ontving in 1964 dan ook de Nobelprijs voor de Vrede.
Amerikanen mogen misschien geneigd zijn te denken dat de aanslagen van 11 september 2001, en de kennelijke kwetsbaarheid voor terrorisme, alles veranderd heeft. De recente ommekeer van de Amerikaanse historische traditie, om tot preventieve aanvallen over te gaan, illustreert dit. Het kan er daarom op lijken dat geweldloosheid in deze tijd erop neerkomt dat men zich vrijwillig tot slachtoffer maakt, en dat we onszelf opofferen voor nog meer slachtpartijen door terroristen.
Eeuw van terreur
King zelf leefde echter in een situatie waarin terrorisme chronischer en kwaadaardiger was dan waar Amerika nu voor staat. Desondanks drong hij met nadruk aan op geweldloosheid.
Tussen 1865 en 1965 stierven meer dan 6000 Afrikaanse Amerikanen door raciaal geweld. Hieronder vallen tenminste 2400 gevallen van lynchen; moorden op zwarten die, veelzeggend genoeg, door de blanke autoriteiten vergoelijkt werden. Deze aantallen geven slechts de geregistreerde gevallen weer en zijn daarom in feite lager dan wat er werkelijk is voorgevallen.
Kan men, vandaag de dag, wel voldoende invoelen wat dat voor een atmosfeer was waarin moord na moord werd gepleegd, elk daarvan even weloverwogen en uit haat begaan als die van 11 september, zónder dat dit juridische consequenties had? En dan gaat het niet om één dag in de geschiedenis maar om een periode van tien decennia. Kunnen we ons de dagelijkse angst en verschrikking voorstellen die dit ons zou inboezemen, als we wisten dat andere mensen ons waarschijnlijk zonder enige consequenties zouden kunnen doden?
King leefde in zo’n atmosfeer van terreur. Hij koos ervoor om te gaan praten en te gaan onderhandelen met mensen die wensten dat hij dood was. Hij verbood zijn medestanders om zelfs maar een hand op te heffen tegen degenen die hen tijdens vreedzame demonstraties aanvielen. Hij drong aan op broederlijke liefde en geweldloosheid, ondanks een eeuw van terreur tegen zijn mensen, voorafgegaan door twee eeuwen van de nog weerzinwekkender terreur in de vorm van slavernij. En zijn methoden, hoewel rigoureus en veeleisend, leidden tot resultaat.
Hij kreeg vele doodsbedreigingen, een vorm van terreur die vooral op de persoon gericht is en die een dreigender gevaar met zich meebrengt dan de meesten van ons ooit zullen ervaren. Als zwarte man daagde hij de machthebbers uit, en bracht hen in verlegenheid, in gebieden waar lynchen systematisch werd gebruikt om zwarte mensen in bedwang te houden. Hij moet dan ook in een dagelijkse angst voor een gewelddadige dood geleefd hebben. Toch drong hij aan op geweldloosheid.
King en zijn medestanders hadden in de jaren zestig meer reden om hun toevlucht te nemen tot haat, angst en moord dan Amerikanen vandaag de dag tegenover Irak. In plaats daarvan verkozen ze vreedzame methoden en ze bereikten wat ze nastreefden.
Haat doorbreken
King zei: “Haat tegen haat versterkt alleen maar het bestaan van haat en kwaad in het universum. Een sterke persoon is degene die de keten van de haat, de keten van het kwaad, kan breken. [Tenzij we] het mooie en machtige licht van de liefde in deze wereld ontsteken, zal onze hele beschaving in de afgrond van de vernietiging gestort worden.”
De filosofie en de handelingen van de regering Bush zijn identiek aan de rechtsmentaliteit van het Oude Zuiden van de Verenigde Staten maar dan op wereldschaal. De droom van King liet een betere weg zien dan die langs een op geweld gebaseerd, ondemocratisch graaien naar voorrechten en aanspraken.

Alison Wiley

Bron: International Herald Tribune, 20 januari 2003. Alison Wiley is een publiciste uit Portland (Oregan - USA)
.Foto-tekst bij artikel:

"Brandweerlieden richtten hun slangen op de demonstranten. De buitengewoon sterke waterstralen raakten de mensen als enorme vuistslagen. Kinderen werden weggeblazen alsof ze blaadjes papier waren. Hun kleren scheurden door het brute geweld van het water. Lelijk toegetakeld, sommigen bloedend, werden ze achteruit gedreven. Daarna lieten politieagenten hun honden los. De beesten stortten zich op de massa. Grommmend en bijtend vielen ze kinderen aan, die wanhopig probeerden weg te komen. Commissaris Bull Connor van Birmingham (Alabama) lachte luid: "Zie die nikkers eens lopen!" (mei 1963)

Gepubliceerd in:
Kwartaalblad Geweldloos Actief, Postbus 137, 8000 AC Zwolle

(WEB200k.08)