(WEB100B.05)

GEDONG BAGOES OKA (1921-2002) (B.05)

In november 2002 overleed Mevrouw Oka uit Bali, Indonesië. Ze voelde zich zeer verbonden met Mahatma Gandhi (1869-1948) en Vinoba Bhave (1895-1982) en stichtte drie ashrams (leef- en werkgemeenschappen) naar hun voorbeeld. Van hetgeen Mw. Janna VanderMeulen-Marinissen over haar schreef* geven we hierbij, met enkele aanvullingen, graag het volgende weer.

Eeuwige waarden
Mevrouw Oka werd geboren op 3 oktober 1921 in Amlapura - Karangasem op Bali, als oudste dochter uit een Hindoe-gezin van zes kinderen. Haar grootvader was 'Eerste Minister' van de Prins van Karangasem. Haar vader werd Secretaris van Justitie. Ondanks deze oosterse elite-omgeving vond hij het belangrijk dat zijn kinderen in aanraking zouden komen met de westerse 'moderne' wereld en met andere culturen.
Als 6-jarig meisje ging ze dan ook op Bali naar de Hollandse School. Toen ze 15 was vertrok ze naar de Algemene Middelbare School in Yogyakarta (Java), waar ze bij het Nederlandse gezin van dominee Bavinck ging wonen. Ze was het eerste Balinese meisje dat zo'n hoge opleiding ging volgen.
Het was in deze periode dat ze in contact kwam met andere levensfilosofieën, zoals Christian Science en de Quakers, waar ze zich zeer in verdiepte. Volgens haar eigen zeggen legde dit de basis voor haar 'eeuwige waarden', zoals het respecteren van ieder, met haar of zijn levensovertuiging, als een waardevol mens. Bovendien raakte ze sociaal bewogen en zette ze zich in voor jonge kansarme kinderen, die volgens haar ook recht hadden op onderwijs. Na de middelbare school ging ze naar de Letteren-Faculteit van de Universiteit in Batavia (Jakarta), waar ze onder andere afstudeerde in Engelse Literatuur. In 1943 trouwde ze met Mr.I.Goesti Bagoes Oka, gevolmachtigd gouverneur op Bali. Ze kregen zes zonen.

Inspiratie
Ondanks haar leven te midden van andere geloofsovertuigingen bleef ze overtuigd Hindoe. Tijdens de Japanse bezettingsjaren las ze vele boeken van en over Gandhi. Ze zag hem als iemand die door de macht van God een speciale missie in dit leven had. Dit gegeven heeft haar verdere leven beïnvloed. Hij bleef haar belangrijkste inspirator.
In de vijftiger jaren stond ze in nauw contact met president Soekarno, die ze regelmatig voorhield dat hij de benadering van Gandhi moest overnemen, en had ze korte tijd als Minister van Vervoer in de regering zitting. Maar in het politieke machtsspel en de welig tierende corruptie voelde ze zich niet op haar plaats. Ze keerde terug naar Bali, waar ze ondermeer Engels ging doceren aan de Universiteit van Denpasar en Gandhi's autobiografie in het Indonesisch vertaalde. Hiervan verspreidde ze (met financiële steun van vrienden in een aantal landen) duizenden exemplaren over de middelbare scholen van Indonesië.
Haar grote wens om op Bali een Gandhiaanse Ashram te stichten ging in 1976 in vervulling, toen ze daarvoor een geschikt stuk grond aan zee vond. Ze schiep daar een eigen omgeving om met anderen, en in nauw contact met de bewoners van die streek, te kunnen leven en werken op basis van de Gandhiaanse principes van Swadeshi (zelfvoorziening), Ahimsa (geweldloosheid) en Satya (waarheidsliefde).
In de jaren erna stichtte ze nog twee Ashrams op Bali als centra voor gemeenschapsopbouw en ter ondersteuning van het waardevolle uit de oorspronkelijke Balinese cultuur. Met grote regelmaat reisde ze de wereld rond om lezingen te houden, waarvoor ze werd uitgenodigd. Meestal bezocht ze dan ook Nederland, waarvan ze de taal accentloos sprak.
Op 23 november 2002 werd ze tijdens een eenvoudige ceremonie, zoals ze zelf gewild had, gecremeerd. De drie door haar gestichtte ashrams worden voortgezet onder de gemeenschappelijke naam 'Gedong Gandhi Ashram'.

Wim Robben

*In 'De Vriendenkring', maandblad van het Religieus Genootschap der Vrienden (Quakers), Wensenkampsweg 5, 9541 EB Vlagtwedde (www.vriendenkring.info).
Meer informatie: door Mw. Mary McCarthy (Leksmondhof 77, 1108 EP Amsterdam ZO; tel.: 020-3657610; email: mary.mccarthy@wolmail.nl), die ruim 25 jaar met Mevrouw Oka in contact heeft gestaan en diverse malen op haar ashram verbleef, wordt de ondersteuning vanuit Nederland voortgezet.

Gepubliceerd in:
Kwartaalblad Geweldloos Actief, Postbus 137, 8000 AC Zwolle.

(WEB100B.05)