WEB100A.07
GLOBALISERING: WELZIJN VOOR ALLEN OF VOOR ENKELEN? (A.07)
Seattle, Washington, Praag, Quebec, Nice, G?teborg, Genua, Gent ...... Waar Wereldtop of Europese Unie samenkomt stromen tienduizenden, en in Genua zelfs zo'n 200.000 mensen, samen voor protest. De internationale NGO's (niet-gouvernementele organisaties) maken zich samen sterk om de belangen van de wereldbevolking te verdedigen tegen de belangen van het management van de multinationals. De politieke machthebbers danken hun positie vaak aan laatstgenoemden (zie de presidents'verkiezingen' in vele landen) en zorgen er wel voor dat hun eigen bedrijfsleven (ondernemingen, mediamagnaten, banken en beurzen) zo weinig mogelijk in de weg gelegd wordt.
Vrijhandel en democratie?
Volgens de 'globalisten' gaat het hen om 'vrijhandel' en 'democratie', maar
wie daar doorheen kijkt ziet onmiddellijk dat het gaat om 'geld' en 'macht'.
Wat in Nederland in het klein gebeurt, de schaamteloze zelfverrijking van
de multinational managementtop, die er het hardst om roept dat de werknemers
toch vooral hun looneisen moeten matigen, voltrekt zich wereldwijd in het
groot. De 200 rijkste miljardairs bezitten samen een fortuin dat groter is
dan het gezamenlijke inkomen van 45% van de wereldbevolking. Succes betekent
voor hen: nog meer fortuin vergaren. En terwijl 500 miljoen mensen het relatief
goed hebben, leven 5,5 miljard mensen in behoeftige omstandigheden: ze hebben
veelal nauwelijks vast werk, bezittingen, opleiding, gezondheidszorg, inspraak.......
(1)
(Zie ook Bijlage A: 'Verlanglijstje van de rijken'.) Via het 'Multilaterale
Akkoord inzake Investering' (MAI; 1998) heeft de club van 29 rijkste westerse
landen (verenigd in de OESO) bepaald dat hun multinationals, waar ook ter
wereld, niets in de weg mag worden gelegd. Politiek, midden- en kleinbedrijf
zijn volkomen aan hen ondergeschikt, en openbare voorzieningen dienen zo snel
mogelijk geprivatiseerd te worden. MAI is het tegendeel van echte 'vrije marktwerking'
en 'democratie'. Vanuit de NGO's ontstond, als reactie op MAI, de organisatie
'Peoples Global Action' (PGA): de belangen van de wereldbevolking tegenover
de belangen van het topmanagement van de 29 rijkste Westerse landen. Via PGA,
en de Amerikaanse NGO Global Trade Watch, werd de basis gelegd voor de protesten
tegen internationale conferenties van de Wereldhandelsorganisatie / WTO (dec.'99
in Seattle); Internationaal Monetair Fonds / IMF (april en sept.2000 in Washington
en Praag); de Europese Unie (dec. 2000 en juni 2001 in Nice en G?teborg);
de G8-top (juli 2001 in Genua). In januari 2001 werd door een groot aantal
NGO's het World Social Forum opgericht, dat gezien kan worden als het symbool
van een nieuwe mondiale sociale beweging. (2)
Protest
Tegen de lofzangen van de globalisten ('de grenzen zullen wegvallen, markten
integreren en individuen wereldwijd worden grotere kansen tot ontplooiing
en welvaart geboden; vrije markt en democratie, de basisingredi'nten van het
neoliberale model, bieden de beste garanties voor economische vooruitgang
en ontwikkeling') staat de nuchtere werkelijkheid die benadrukt wordt door
degenen die zich tegen DEZE globalisering verzetten. Een groeiende kloof tussen
miljarden zeer armen en enkele miljoenen zeer rijken (inclusief de schatrijke
bovenlaag in veel niet-Westerse landen) die het in de wereld voor het zeggen
hebben; de aantasting van de mensenrechten en van het milieu; de toenemende
militarisering en onveiligheid; de torenhoge 'schuldenlast' van de arme landen
aan de schatrijke landen; de handelsbarrières die de rijke landen hebben
opgeworpen, terwijl ze voor hun eigen producten open grenzen ('vrijhandel')
afdwingen. Het is tegen dit schrijnende onrecht dat de 'anti-globalisten'
massaal in verzet komen. (3) Verzet dat gebroken moet worden. En hoe kan dat
beter dan de demonstranten tot geweld uit te lokken, bijvoorbeeld door de
aanval te openen ('hard optreden') of de boel te ondermijnen. Victor Serge
schreef in 1926 al zijn "What everyone should know about state-repression"
(4). Een zeer effectief middel is het infiltreren van de protestbeweging om
in hun midden het geweld tegen politie, overheid of burgerij aan te wakkeren
of te beginnen. Je hebt altijd wel activisten die daar intrappen en gaan meedoen.
Als overheid kun je dan hard ingrijpen en krijg je de publieke opinie aan
je kant, verontwaardigd als men is over 'die raddraaiers en anarchisten'.
(Zie Bijlage B: 'Politie-infiltranten beginnen geweld'.) De mondiale protestbeweging
tegen de uitbuitisering van aarde en wereldbevolking heeft zich dan ook krachtig
uitgesproken tegen zowel politie-geweld als het zich daarin laten meeslepen.
Dit niet in de laatste plaats omdat het geweld van enkele honderden activisten
in de schijnwerpers van de media komt, terwijl de motieven van de NGO's onderbelicht
blijven. (5) Het besef dat geweld de onderdrukkende krachten in de kaart speelt
zou toch aan ieder voldoende bekend moeten zijn. Laat maar zien waar het geweld
vandaan komt en doe er niet aan mee. Of doe er wel aan mee en toon daardoor
welke krachten je in het zadel probeert te houden en versterkt.
'Geweldloos Manifeest' in Gent
Dat het protest ook in alle opzichten geweldloos kan zijn bleek ondermeer
tijdens de topontmoeting van Europese staatshoofden en regeringsleiders op
vrijdag 19 oktober 2001 in Gent. Het Forum voor Vredesactie, in Belgi', bracht
een groot aantal NGO's bijeen om aan huh protest vorm te geven. Een van de
protestdoelen was de toenemende militarisering van Europa. Zomer 2000 stemde
de Raad van Europa in met het voorstel van de Hoge Vertegenwoordiger van de
EU, Javier Solana, dat parlement en publieke opinie geen inzage meer krijgen
in documenten die te maken hebben met het veiligheids- en defensiebeleid.
Kennelijk is dit de nieuwste uitvinding van degenen die 'democratie' zo hoog
in het vaandel zeggen te schrijven: schakel parlement en publieke opinie uit
en smeedt in het grootste geheim je plannen. (6) De NGO's hebben geen geheime
plannen. Zij streden op 19 oktober met open vizier. Dit gebeurde in de vorm
van een 'Geweldloos Manifeest'. 'Geweld van welke kant ook keuren wij af en
zullen we op onze manifestaties actief trachten te voorkomen.' Om de politiek
een stap voor te zijn deden de organisatoren aan premier Verhofstadt een 'vredesvoorstel':
'laten we samen komen zonder ons aangezicht te bedekken, zonder helmen, stokken,
brandblussers, stenen en overvalwagens'. (Zie bericht in het Algemeen Dagblad
van 12 september 2001.)
Globalisering?
Inmiddels beginnen ook de globalisten te erkennen dat hun lofzang wat al te
mooi had geklonken. De Wereldbank gaf in haar rapport 'Mondialisering; groei
en armoede' toe dat door haar beleid tenminste 2 miljard mensen de boot zullen
missen. 'Maar er zijn ook veel landen die er wél van profiteren. Een
groep van 24 ontwikkelingslanden met in totaal 3 miljard inwoners heeft het
belang van handel zien verdubbelen.' (7) Maar wie wat nauwkeuriger ziet wat
er gebeurt komt tot de conclusie dat die handelsgroei ten goede komt aan een
rijke bovenlaag. De grote massa moet met een armoedig en onzeker bestaan genoegen
nemen. Als in het schatrijke Nederland de schaduw van de privatisering al
zo duidelijk is ["de een na de andere nutsvoorziening wordt geprivatiseerd
- of er vinden minstens 'aanbestedingen' plaats ten behoeve van 'concessie-verlening'.
Het jargon is niet van de lucht; de theorie verluidt dat de mondige burger
er wel bij vaart, en 'liberalisering' dient eenieder als verlossend woord
voor in de mond bestorven te liggen. In de praktijk echter doen zich grove
vormen van commercieel winstbejag voor, heerst er rechtsongelijkheid en dreigt
de niet zo mondige burger tussen wal en schip te raken" (8)] hoeveel beroerder
staat het er dan voor massa's mensen in de meeste andere landen niet voor?
Toegegeven, ook de machtige multinationals willen zich (na enorme druk van
de publieke opinie die hun producten dreigde te gaan boycotten) wel van hun
betere kant laten zien. Ze besteden miljoenen aan het opbouwen van hun imago;
ze staan voor 'sociale betrokkenheid' en 'gezondheid'; ze willen zich sterk
maken voor 'ethisch ondernemen' en 'eerlijke handel'. "Maar achter de glinsterende
logo's van Adidas, Nike en McDonald's gaat een harde, onverschillige wereld
schuil," stelt de Canadese activiste-journaliste Naomi Klein in haar boek
'No Logo'. Een voorbeeld ter illustratie: de Haïtiaanse arbeiders die
pyama's in elkaar zetten met een afbeelding van Walt Disney's '101 dalmati'rs'
verkeren in slechtere omstandigheden dan de honden in de recente productie
van de film. Voor de werknemers is er geen geld om goed voedsel te kopen of
naar een dokter te gaan als ze ziek zijn. Malaria en dysenterie liggen constant
op de loer. Zo'n arbeider verdient 28 dollarcent per uur. President-directeur
Michael Eisner van Walt Disney verdient 9873 dollar per uur. Dat betekent
dat die werknemer er 17 jaar over moet doen om het uurinkomen van zijn baas
te verdienen. (9) Is dat 'ethisch ondernemen'? 'Eerlijke handel'? Hadden de
Amerikaanse leiders het, na de bizarre en duivelse aanslagen in New York en
Washington op 11 september 2001, niet juist steeds over "vrijheid, democratie,
vrede en rechtvaardigheid; het verdedigen van waarden en normen, en van de
beschaving"? Voldoet multinational Walt Disney daar aan als je je arbeiders
in 'derde wereldlanden' zo in ellendige omstandigheden laat leven? Wordt hierdoor
niet pijnlijk duidelijk het ware gezicht van dit soort 'globaliseringsstreven'
getoond?
Inkapselen
In België ontstond het 'Corporate Funding Programme' (CFP). Dit is een
samenwerkingsverband van de top van Belgische ondernemingen en zes derdewereld-organisaties.
De ondernemingen zorgen voor de fondsen; de NGO's dat het geld goed wordt
aangewend. Een van die ondernemingen (Union Minière) geeft 'maar liefst'
0,0006% van haar jaarlijkse omzet, ofwel: f 600,- per f 100.000.000,- (100
miljoen gulden) [272 Euro per 45 miljoen Euro] omzet. Moet de NGO's zo het
zwijgen worden opgelegd? Dient dit om het imago-probleem van de grote ondernemingen
te verbeteren? Net zoals naast een 'ecologisch label' nu ook een 'sociaal
label' het bedrijfsprestige moet verhogen? Gaat het er echter niet hoofdzakelijk
om dat dit heel prachtig bijdraagt aan de hoogte van de aandelenkoersen en
de verkoopcijfers? Opnieuw: is dat 'ethisch ondernemen'? 'Eerlijk handelen'?
(10) Een kijkje achter de schermen: jaarlijks vindt de TABD-conferentie (TransAtlantic
Business Dialogue) plaats. Hier ontmoeten de grote Westerse multinationals
en de multilaterale instellingen (zoals Europese Unie, World Trade Organization
etc.) elkaar. In het verslag van de TABD-Conferentie van eind 1999 in Berlijn
valt ondermeer te lezen: "Jullie willen dat wij voortmaken en drastische politieke
beslissingen nemen. Wij willen ons daartoe verbinden", zei Europees commissaris
Lamy tegen de werkgevers. "Maar jullie moeten weten dat wij de publieke opinie
aan onze kant moeten hebben om te kunnen doorzetten. Laten we niet vergeten
dat een deel van het debat buiten deze deuren gevoerd wordt." Lamy vroeg de
steun van de zakenwereld: "Ik geloof dat de zakenwereld ook haar nek moet
uitsteken en verdedigen dat vrije handel en globalisering in het algemeen
goed is voor onze mensen. Het volk moet "opgevoed" worden, stelde een andere
tussenkomst, "en we moeten ook onze collega's in de Derde Wereld overtuigen."
WTO-baas Mike Moore was het er volledig mee eens, stelt het verslag nog. (11)
Zou het niet heel wat overtuigender overkomen als men op de volgende TABD-Conferentie
zou besluiten om internationaal een bovengrens aan de topinkomens af te spreken,
die in een minder onredelijke verhouding staat tot wat werknemers verdienen?
Op dit soort bijeenkomsten wordt de politieke agenda van de wereld bepaald.
En het is hoopvol dat burgers in steeds grotere aantallen hun protest laten
horen tijdens dergelijke bijeenkomsten. Het kan niet goed gaan met een wereld
waarin een kleine bovenlaag in grote weelde kan leven en de grote massa in
beroerde omstandigheden. Het liberale principe 'wat goed voor mij is, is goed
voor iedereen' staat haaks op het sociale principe: 'wat goed voor iedereen
is, komt ook mij het meest ten goede'.
Welzijn
Noch het 'ik' boven alles stellen, zoals in het liberalisme gedaan wordt,
en noch het 'wij' boven alles stellen, zoals in communisme en marxisme gedaan
wordt, kan een rechtvaardige en duurzame samenleving brengen. Dat kan alleen
als we uit zijn op een zo goed mogelijke harmonie tussen 'ik' en 'wij', in
Gandhi's politieke model aangeduidt als 'sarvodaya': oprecht streven naar
ieders gelijkwaardige welzijn. Ieder kan aanvoelen dat een respectabel mens,
met een oprecht gevoel voor verantwoordelijkheid en met innerlijke beschaving,
niet streeft naar buitensporige zelfverrijking, wat bovendien nog als consequentie
heeft dat men de eigen positie koste wat kost zal proberen te verdedigen.
En voor een respectabele samenleving geldt hetzelfde. Als we blijven doorgaan
met onze geweldscultuur dan is er voor komende generaties geen toekomst. Onze
hebzuchtige cultuur zal in steeds sneller tempo ieder noodlottig worden. Oud-diplomaat
Edy Korthals Altes verwoordt zijn diepste zorg als hij onze cultuur kenmerkt
als: "een gretigheidscultuur die de levens van mens en dier verwoest en onze
planeet onbewoonbaar maakt". (12) Hoe het er voorstaat met ons streven naar
een geweldscultuur of ons streven naar een vredescultuur is op velerlei wijzen
te zien. Bijvoorbeeld voor hoeveel mensen (op wereldschaal) goede gezondheidszorg,
nutsvoorzieningen, goed onderwijs en gezond en eerbaar werk beschikbaar en
bereikbaar is. Of aan de hoogte van de begrotingsbudgetten voor defensie en
voor ontwikkelingssamenwerking. Hoe hoog de schuldenlast van de armste landen
aan de rijkste landen is. Aan het verschil tussen de inkomens en bezittingen
van de bedrijfstop en de bedrijfsbasis; en tussen die van de politieke leiders
en de bevolking. Hoe met protest, arrestanten en gevangenen omgegaan wordt.
Waaraan mensen in onze wereld, op welke leeftijd, sterven. Hoe veel, of weinig,
landen en instellingen en organisaties investeren in het 'Decennium voor een
Cultuur van Vrede en Geweldloosheid voor de Kinderen van de Wereld (2001-2010)',
waartoe de Verenigde Naties alle burgers, instellingen, NGO's, bedrijfsleven
en overheden heeft opgeroepen. Nee, ik kan me niet vinden in een globalisering
die het 'welzijn' van een paar honderd miljoen mensen nastreeft, ten koste
van goede bestaansmogelijkheden van miljarden mensen en ernstige aantasting
van het milieu. Ja, ik kan me helemaal vinden in een globalisering waarin
oprecht en daadwerkelijk gewerkt wordt aan ieders gelijkwaardige welzijn,
en met zorg voor het leefklimaat op aarde.
Wim Robben
(1) Zie: thema-nummer "NGO's
en MNO's; les liaisons dangereuses", Internationale Solidariteit (Kazernestraat
68, 1000 Brussel) - juni 2001 - nr.161, plus supplement-bijlage. MNO staat
voor: MultiNationale Ondernemingen. Zie ook: "De vicieuze cirkel van rijkdom;
...waarom topmanagers zichzelf exhibitionistisch zullen blijven verrijken,
ook als zij hun salaris openbaar moeten maken" (De Volkskrant, 23 juni 2001.)
(2) Zie ondermeer artikel in Geweldloos Actief (dec.1998): 'Het Monster MAI".
(3) Zie ondermeer: 'Don Quichote voorbij; NGO's zoeken het ritme van de globalisering',
in: Internationale Solidariteit -nr.161. En: Paul van Seters 'Antiglobalisten
staan voor tweesprong', De Volkskrant, 1 sept.2001
(4) Heruitgegeven in 1979 bij: New Park Publications, London.
(5) Zie: prof. Paul van Seters in zijn Volkskrantartikel 'Antiglobalisen staan
voor tweesprong' (1 sept.2001).
(6) Zie: 'Kernwapens Weg! Stop de Wapenwedloop', nr.3 - 2001; blz.4.
(7) Zie: "Twee miljard mensen missen de boot"; De Volkskrant, 18 aug.2001.
(8) In: Hervormd Nederland / Voorlopig, blz.1; aug.2001.
(9) In: "De koningin van het protest; Naomi Klein in Nederland", Vrij Nederland,
19 mei 2001.
(10) Internationale Solidariteit - nr.161: "Het goede doel als Big Business"
(blz.11/12). Zie ook: "Goede doel is vooral eigenbelang; ...steeds meer bedrijven
storten zich op liefdadigheid. Daarbij snijdt het mes aan twee kanten" (De
Volkskrant, 23 juni 2001.)
(11) Corporate Europe Observatory, april 2000. In: Internationale Solidariteit
- nr.161 (blz.4/5).
(12) Zie bespreking in: Hervormd Nederland - 8 sept.2001, van het recent verschenen
boek van E.Korthals Altes "Europa ontwaak! Over de noodzaak van spirituele
vernieuwing." (Uitg.Damon.)
BIJLAGE A:
VERLANGLIJSTJE VAN DE RIJKEN
Uit een artikel van columnist John Freedland (The Guardian): "We hebben kunnen
zien dat de regering-Bush zich gevestigd heeft als de meest schaamteloos rechtse
regering van de laatste tijd. (....) In weinig meer dan drie maanden hebben
ze op velerlei gebied een ravage aangericht waar veel Amerikaanse belangengroepen
nog jaren mee zoet zullen zijn. (...) Ondertussen is er ook nog de actie van
Bush om een lastenverlichting van 1600 miljard dollar gedaan te krijgen -
een verlichting waarvan 43% ten goede komt aan de rijkste ene procent van
de bevolking - miljardairs die het geld niet nodig hebben. Het is een onthutsende
staat van dienst, tot stand gebracht in minder dan veertien weken. Het gaat
hier om niks anders dan het verlanglijstje van de rijke vleugel van de Republikeinen
dat helemaal is ingewilligd. De grote zakenbonzen doen niet alleen hun invloed
gelden op deze regering - ze zitten er ook in. Kijk maar naar de multimiljonairs
aan de regeringstafel, werp maar een blik op hun cv's: chefstaf Andrew Clark
is de voormalige toplobbyist van General Motors. En naar de nationale veiligheidsadviseur
Condoleezza Rice is een olietanker van Chevron vernoemd. Het mag geen verrassing
heten dat dit clubje het leven voor de gevestigde macht nog aangenamer wil
maken." (1)
(1) De Volkskrant, 28 april 2001, "Bush jr. passeert Reagan rechts".
BIJLAGE B:
POLITIE-INFILTRANTEN BEGINNEN
GEWELD
Een eeuwenoud middel om protestbewegingen in discrediet te brengen, en jezelf
als overheid een alibi te verschaffen tot meedogenloos optreden, is het via
infiltranten uitlokken van geweld. Vaak eerst verbaal, door via krachttermen
stemming onder demonstranten te wekken om er 'ook' hard tegen aan te gaan.
Daarna de daad bij het woord voegend.
Tijdens de Eurotop in G?teborg (14-17 juni 2001) viel het volgende waar te
nemen: "Volgens politie, politici en de gevestigde pers was 'het zwarte blok'
de oorzaak van het geweld. Hoewel de samenstelling van dit blok niet zo homogeen
is als buitenstaanders denken en een groot deel ook nooit met stenen zal gooien,
valt niet te ontkennen dat een aantal mensen binnen (en buiten) dit blok uit
was op een rel. In G?teborg werden alle grote rellen echter gestart door de
politie. Eerst de aanval (14 juni) op de (door de overheid aan de activisten
ter beschikking gestelde) school (waar gelegenheid was geboden voor discussies,
een cultureel programma, geweldloze actietraining, het ontwikkelen van creatieve
actievormen), voordat er nog maar één actie had plaatsgevonden.
Vervolgens werd op vrijdag bij de demonstratie tegen de EU het achterse deel
van de demonstratie al na 200 meter met geknuppel van de rest gescheiden.
Er zijn diverse getuigen van ophitsende, in het zwart geklede, gemaskerde
figuren die vervolgens met een pasje door het politiekordon liepen. Zaterdag
lag het iets gecompliceerder. Een klein groepje neonazi's dat voor problemen
had gezorgd moest op de vlucht en zocht tactisch dekking achter de politielinie.
Als de politie daar niet zo massaal aanwezig was geweest hadden die nazi's
er ook niet durven komen en was er niets gebeurd. Bij de grote demonstratie
op zaterdagochtend liet de politie zich niet zien en er vond dan ook geen
enkel incident plaats."
(1) Tijdens de G8-top in Genua (19-21 juli 2001) gebeurde het volgende: "Op
een foto poseren zeven agenten voor de ingang van de kazerne van de carabinieri,
net voordat de grote betoging van 21 juli voorbij trekt. Eén agent
is in uniform, minstens drie anderen zijn als burger uitgedost met de monddoek
en de knuppels paraat. De foto werd op de persconferentie van het Genua Social
Forum (een samenwerkingsverband van + 800 NGO's) aan de wereldpers uitgedeeld.
Woordvoerder Luca Casarini verklaarde daarbij dat de agenten zich nadien in
de betoging hadden gemengd en rellen hebben uitgelokt. Diverse televisiebeelden
bewijzen dit. De meeste controversiële brandstichtingen vonden plaats
ver weg van de grote betogingen. Journalisten getuigden op tv hoe kleine groepjes
van de politie gewoon hun gang mochten gaan. Er is te zien hoe gemaskerde
mannen in t-shirts tijdens de rellen naar de politie-oversten stapten en met
hen praatten. De lokale Genovese televisie 'Zona Rossa' toonde politiebeelden
van de grote demonstratie van 21 juli die vanuit een helikopter zijn gemaakt.
Temidden van de rellen rijdt een witte bestelwagen naar de provocateurs toe.
De achterdeuren gaan open waarna baseball-bats en bivakmutsen worden uitgedeeld.
Hoe komt die bestelwagen terecht in de zwaar bewaakte zone, op het moment
dat zelfs geen fietser door het politiekordon geraakte? De tientallen politieprovocateurs
hadden de taak de sympathie van de inwoners van Genua te breken en hun provocaties
dienden als alibi om de grote betogingen van vrijdag en zaterdag uiteen te
kunnnen schieten met traangas."
(2) Ook vormen van politieterreur kwamen voor. "Als wij voor vertrek uit Italië
nog door de stad lopen om een pizza te eten en een politiebureau passeren
worden we aangehouden door twee agenten met grote knuppels in de hand. Op
dat moment stormen er nog drie anderen met knuppels naar buiten. We moeten
onze rugzakken uitpakken. Het is ons duidelijk dat we maar iets verkeerds
hoeven te doen of we worden geslagen. Ze willen onze paspoorten en nemen die
mee naar binnen. Een Italiaanse jongen loopt langs en vraagt aan ons wat er
is. Een van de agenten zegt zoiets als 'onmiddellijk doorlopen'. Hij wil toch
iets tegen ons zeggen en wordt daarop door de agent bij zijn haren gepakt.
Vijf in burger geklede mannen stormen vanaf de hoek naar hem toe. Een geeft
een vuistslag in zijn maag. Ze trekken hem naar binnen. De deuren van het
politiebureau worden snel dicht gedaan en we horen geschreeuw en klappen.
Even later komt de jongen helemaal grauw weggetrokken naar buiten en loopt
snel weg. De vijf agenten en vijf als burger geklede mannen blijven rondom
staan met hun knuppels en bestuderen ons. Je krijgt het idee dat ze kijken
wie ze het eerst zullen pakken. Een van hen pakt een machinepistool en loopt
daar ook mee te dreigen. Wij blijven zo rustig mogelijk en doen of we nauwelijks
door hebben wat er gebeurt. Na een half uur komt er een agent naar buiten
die met een nors gebaar onze paspoorten teruggeeft. We hebben allen het gevoel
dat we ontzettend geluk hebben gehad."
(3) Het mag duidelijk zijn dat het voor de organisatoren van vreedzame protestdemonstraties
uitermate belangrijk is duidelijke signalen af te geven dat elke vorm van
geweld zich tegen de eigen beweging zal keren. Training van groepen mensen,
die demonstraties begeleiden, is daarbij van groot belang.
(1) "Het geweld van een diepgewortelde
tweedeling", in: Actieblad Ravage (email: ravage@antenna.nl), 6 juli 2001.
(2) "Repressie in Genua'; Peter Mertens, in: Ravage, 3 augustus 2001.
(3) Uit: "Verslag Genua"; Socialistisch Initiatief; nr.5 - 2001. Zie ook:
'Geweld welkom excuus om protesten te negeren': "Het geweld in G?teborg is
voor Kok een welkome afleidingsmanoeuvre om geen aandacht te hoeven vragen
voor de duizenden demonstranten die op volstrekt vreedzame wijze blijk gaven
van hun ernstige verontrusting over de teloorgang van hun - en uw en mijn
- samenleving. De honger in de wereld wordt kunstmatig in stand gehouden.
Milieu: geld stinkt niet. Er is weer echte armoede in Nederland. Van 'zorg'
is in een toenemend aantal gevallen geen sprake meer. De kwaliteit van ons
onderwijs is gedaald tot beneden het Europees gemiddelde. (.....) Dat een
handjevol relschoppers in staat werd gesteld zich op deze gewelddadige wijze
te gedragen, mag op zich al verbazing wekken, dat de politiek hiervan profiteert
en de aandacht afleidt van wat er werkelijk gaande is, is zeer verontrustend."
(Uit: ingezonden brief in De Volkskrant, 23 juni 2001.)
BIJLAGE C:
OOK MEDIA VERANTWOORDELIJK
Het mag duidelijk zijn dat een vreedzame demonstratie voor de media minder
spectaculair is dan een handjevol relschoppers. Vandaar dat overheden zo graag
gebruik maken van politie-infiltranten die tot dat geweld aanzetten (zie Bijlage
B). Over de rol van de media schreef een van de deelnemers aan de demonstraties
in Göteborg: "Dezelfde pers die zo negatief schrijft over de activisten
smult er ondertussen ook van. De pers was bij alle rellen massaal en goed
voorbereid aanwezig. Veel fotografen droegen helmen, meestal wit, waardoor
ze van een afstandje soms moeilijk van de ME-ers waren te onderscheiden. Bij
een jongen die op een deels brandende barricade met een communistische vlag
stond te zwaaien zaten zeker 25 fotografen in een halve cirkel geknield plaatjes
te schieten. Ook in de school, waar veel activisten sliepen, waren ze aan
het eind van de week niet meer weg te slaan. 'Komt er nog een actie?' werd
er constant gevraagd, terwijl het kwijl uit de mond droop. Maar dit konden
natuurlijk ook informanten zijn. En ze schreven over niets anders meer. Deze
pers-paradox werd mooi verwoord in een persbericht van het Zweedse 'Friends
of the Earth': 'Een van de relschoppers beweerde tijdens een televisie-interview
dat geweld de enige manier is om aandacht te krijgen. Jammer genoeg lijkt
dat te kloppen.' Ook de media is verantwoordelijk voor de rellen."
Zie: "Het geweld van een diepgewortelde tweedeling", in: Ravage, 6 juli 2001, blz.22.
BIJLAGE D:
INDIRECTE GENOCIDE OF GERECHTIGHEIDSSAMENWERKING?
'Genocide' is een zwaar woord. Het is afgeleid van het Griekse woord 'genos'
(geslacht, generatie) en het Latijnse woord 'caedere' (doden). We gebruiken
het als we spreken over de stelselmatige uitroeiing van een volk of een volksgroep.
Er is daartoe een welbewust plan (zoals in nazi-Duitsland en in het Cambodja
van Pol Pot), of de bevolking wordt daartoe opgeroepen (zoals in Rwanda in
1994). Maar als ik het bericht lees over 700.000 kinderen die jaarlijks sterven
vanwege malaria, terwijl investering van een paar miljoen gulden in muggennetten
direct al tenminste de helft van deze kinderen kan redden (1), dan komt bij
mij toch het gevoel op dat dit ook wel op 'genocide' lijkt. In de oorspronkelijke
betekenis van het 'doden van een generatie'. Weliswaar geen 'directe genocide',
niet doelbewust en stelselmatig vermoorden, maar meer een 'indirecte genocide',
voortkomend uit de beslissingen die alles zeggen over de prioriteiten welke
in onze wereld worden gesteld. Als alleen al via 'malaria' zoveel kinderen
sterven, hoeveel kinderen, en volwassenen, sterven er dan niet aan een groot
aantal andere ziektes (waaronder aids en tbc) die mede voortkomen uit onwetendheid,
ondervoeding, slechte hygiëne, armoede. Nog recentelijk vroeg VN-secretaris
Kofi Annan minimaal 1,5 miljard voor de aanpak van aids in de derde wereldlanden.
De schatrijke westerse landen vonden dat wel erg veel, maar wilden toch wel
een aantal miljoenen geven! (2) Door de Verenigde Naties is berekend dat 7%
van het budget dat in de wereld jaarlijks aan defensie wordt uitgegeven voldoende
zou zijn om de armoede in de wereld uit te bannen. Hoeveel kinderen en volwassenen
zou je gruwelijk lijden besparen en het leven redden? Vijf miljoen? Of tien
miljoen mensen per jaar? Hoe lang moet deze 'indirecte genocide' nog doorgaan?
Landen die zouden besluiten om in het vervolg 7% van hun defensiebudget over
te hevelen naar ontwikkelingssamenwerking, of misschien kun je het dan gerechtigheidssamenwerking
gaan noemen, dragen daardoor oprecht bij aan vrede en veiligheid voor zichzelf
en voor de wereld. Dan neem je de VN-oproep om ernst te maken met dit "Decennium
voor een Cultuur van Vrede en Geweldloosheid voor de Kinderen van de Wereld
(2001-2010)" serieus.
(1) "Elke 30 seconden sterft
een kind aan malaria"; Metro, 26 april 2001.
(2) "Rijke landen geven geen cent tegen aids"; De Volkskrant, 23 juni 2001.
Gepubliceerd in:
Kwartaalblad Geweldloos Actief, Postbus 137, 8000 AC Zwolle.
(WEB100A.07)