OVERZICHT DOSSIERS

(WEB200I.17)

PALESTIJNSE STRATIE VAN GEWELDLOOS VERZET (I.17)


“Geweld is elitair, weerzinwekkend en onrechtvaardig”


Door: Walid Salem*

Het Palestijnse volk op de Westoever en in de Gazastrook, dat sinds 1967 onder Israëlische militaire bezetting leeft, heeft momenteel te maken met een ernstige humanitaire en politieke crisis die hun recht op zelfbeschikking en hun nationale en fysieke bestaan bedreigt. Evenals alle andere bevolkingsgroepen, die in een situatie van politieke onderdrukking leven, heeft het Palestijnse volk het recht zich tegen onrecht te verzetten en zich uit een situatie van kolonisatie te bevrijden

Groeiend bewustzijn
De huidige intifadah, die gekenmerkt wordt door een gemengde strategie van een gewapende, diplomatieke en geweldloze aanpak teneinde de kosten van de Isra
ëlische bezetting zo hoog mogelijk te maken, heeft de Israëlische regering niet gedwongen de bezetting op te geven. Er is echter een groeiend bewustzijn onder de Palestijnen dat ze actief betrokken moeten worden bij zaken die hen direct aangaan, waarbij inbegrepen het verzet tegen de Israëlische militaire bezetting door middel van burgerlijke ongehoorzaamheid en geweldloze strijd.
In feite heeft burgerlijke ongehoorzaamheid, geweldloosheid of actieve geweldloosheid (of hoe je het burgerlijk verzet tegen de bezetting ook zou kunnen noemen) sterke historische wortels in Palestina. Dit type massaverzet was ondermeer in sterke mate aanwezig tijdens de zeven jaar durende intifadah van 1987-1994. Het Palestijnse volk maakte hierbij gebruik van instrumenten van geweldloos verzet tegen de bezetting zoals marsen, bijeenkomsten en demonstraties. Ook waren er boycots van Israëlische producten, de weigering om belasting te betalen, de weigering om de regels van de bezetter en de opgelegde orde in acht te nemen. Er waren marktstakingen en er werd daarbij gepost; er waren zit-acties en wakes; vastenacties; blokkades van hoofdwegen.

Keuze voor geweldloosheid
Uit het voorgaande mag blijken dat deze instrumenten vooral vreedzaam waren en gebruikt werden in de bezette Palestijnse gebieden van de oorlog van 1967. Ze werden tegen de Israëlische soldaten toegepast en tegen de Israëlische kolonisten in deze gebieden en niet tegen Israëlische burgers binnen Isra
ël. De veronderstellingen achter het gebruik van deze geweldloze methoden waren als volgt:

  • Geweld is een activiteit die tegen de mensenrechten ingaat, terwijl het tegenovergestelde geldt voor geweldloosheid.
  • Geweldloosheid is de beste methodische aanpak om de Israëlische bezettingsmacht te dwingen zich terug te trekken vanwege de aard van de Israëlische samenleving die erg gevoelig is voor geweld.
  • Geweldloosheid is een positieve en actieve manier van verzet.
  • Geweldloosheid geeft de bezettingsmacht geen rechtvaardiging voor zijn handelingen tegen het Palestijnse volk.
  • Geweldloosheid verleent het Palestijnse volk meer internationale steun en, zeker zo belangrijk, de steun van de Israëlische publieke opinie.
  • Palestijnse geweldloosheid doet de ontwikkeling van het vredeskamp binnen Israël groeien.
  • Geweldloosheid plaveit de weg voor toekomstige samenwerking tussen de twee volken die in het historische land van Palestina wonen.
  • Geweldloosheid leidt tot hoge deelname van de mensen aan het verzet, terwijl geweld elitair, weerzinwekkend en onrechtvaardig is.
  • Geweldloosheid leidt tot hoge deelname van de mensen aan het verzet, terwijl geweld elitair, weerzinwekkend en onrechtvaardig is.

Nieuw initiatief
In dit verband is er door twee Palestijnse organisaties een nieuw initiatief ontwikkeld om wederom een strategie van geweldloosheid voor de Palestijnse strijd te ontwikkelen. Het zijn: het 'Panorama Centrum voor de Verspreiding van Democratie en Gemeenschapsontwikkeling' (in Jeruzalem, Ramallah en Gaza), en de 'Heilige Land Trust' (in Bethlehem). Andere internationale organisaties treden op als adviseur, zoals het kantoor van de Quakers (AFSC) in Jeruzalem en 'Geweldloosheid Internationaal' te Washington DC.
Het project omvat de volgende fasen:

Fase 1
Het organiseren van stedelijke bijeenkomsten met het doel om partners in de verschillende regio
's te krijgen en speerpunten te bepalen (in Ramallah, Nabloes, Jeruzalem, Bethlehem en Gaza). Het oprichten van regionale comités die aan de speerpunten werken. Het samenstellen van een trainingshandboek.

Fase 2

Het houden van vijf werksessies in elke regio met het doel deelnemers te trainen in de theorie en methoden van actief geweldloos verzet. Het ontwikkelen van regionale actieplannen.

Fase 3
Het trainen van deelnemers aan de werksessies in het uitvoeren van actieplannen, campagne voeren, leiderschap, het delen van verantwoordelijkheid, het verdedigen van hun belangen en het lobbyen enz.

Fase 4

Een nationale bijeenkomst met het doel om tot een nationaal actieplan te komen.
Het verwachte resultaat van het project is, naar wij hopen, de ontwikkeling van een Palestijnse geweldloze sociale beweging die overal op de Westoever en in de Gazastrook werkzaam is.

*Walid Salem is directeur van het bureau in Jeruzalem van 'Panorama, het Palestijnse Centrum voor de Verspreiding van Democratie en Gemeenschapsontwikkeling' (The Palestinian Center for Dissemination of Democracy and Community Development). Website: www.panoramacenter.org ;email: walid@panoramacenter.org
Bron: ingekorte versie van artikel uit
'Conflict Prevention Newsletter' van het Europees Centrum voor Conflict Preventie, Postbus 14069, 3508 SC Utrecht; email: info@conflict-prevention.net; website: www.conflict-prevention.net (mei 2003).


Gepubliceerd in:
Kwartaalblad Geweldloos Actief, Postbus 137, 8000 AC Zwolle.


(WEB200I.17)